Wystawa czasowa: 16.10.202031.08.2021
Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli, ul. Krakowska 46, Dom Esterki
wt.ndz. 10.0019.00
***
Syberia ju tu jest. Poczenie Krakowa z syberyjsk Pnoc jest namacalne i trwae, pikne i zaskakujce. Na wystawie mona zobaczy to, co przywieli z Syberii ludzie powracajcy z zesania, bdcego kar za udzia w powstaniu styczniowym, jak te ci, ktrzy wyjechali w tamte strony dobrowolnie, by przey przygod i zdoby bogactwa. A byo to w czasach, gdy dziemi byli dziadkowie dzisiejszych dziadkw!
Kogo napotkali polityczni winiowie caratu? A co przydarzyo si poszukiwaczom zota i chciwym marzycielom?
Jedni robili tam interesy, inni rozwijali nauk, byli tacy, co zaznali ocalenia i mioci; niektre historie skoczyy si za dramatem.
Jedno jest wsplne wszystkim w pozornym pustkowiu spotykali innych ludzi yjcych nad Cienin Beringa Czukczw, Aleutw, Koriakw, Ewenw z grskich osad Kamczatki, Selkupw z lasw w okolicach rzeki Taz i Niecw z kaniskiej tundry oraz Pwyspu Jamalskiego.
Na wystawie zobaczymy przywiezione z Pnocy futrzane ubrania, postaci morskich myliwych siedzcych w malekich kajakach, arkan do kierowania stadem reniferw, inuickie amulety, lubny strj kobiecy bdcy take ubiorem szamanki. Kto zapiewa o nienieckiej dziewczynie.
Od 2016 roku badacze z Muzeum Etnograficznego wyprawiali si na Syberi w lad za syberyjsk kolekcj, by tam spotka wspczenie yjcych ludzi. Wyprawy te, jak i badania archiwalne w innych kolekcjach syberyjskich pozwoliy rozwiza kilka zagadek. O szczegach etnograficznych ledztw opowiadamy na stronie internetowej naszego muzeum, specjalnie do tego powoanej.
Wystawa jest okazj, by spotka uczonego i zesaca Benedykta Dybowskiego; Lilian Aslapow, Koriaczk z Pietropawowska (jej prawdziwe imi to Eweki); Izydora Sobaskiego, ukaranego zesaniem do Guberni tobolskiej; Zinoid Barmicz Nienk sdziw posiadaczk szamaskiego stroju swej babki z Omy, osady znad Morza Barentsa; podrnika i poszukiwacza zota Konstantego Podhorskiego; Stanisawa Nuteventina, czukockiego artyst, tworzcego rzeby w kle morsa; tajemniczego zesaca Jana urakowskiego; starszego ju Pawa Kuboljewa z selkupskiej osady Ratta. Wszyscy oni spotykaj si z nami, by wsplnie przyjrze si temu, co doprowadzio do utworzenia si polsko-syberyjskich pocze.
Wystaw wsptworz take zwierzta i duchy. Te z przeszoci i te jak najbardziej wspczesne. Wszystkie te gosy cicho snuj pnocn opowie.
***
Wystawa bazuje na wynikach wspczesnych bada terenowych na Syberii prowadzonych przez MEK w latach 20162019. Badania zostay sfinansowane ze rodkw Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, w ramach projektu pn. Antropologiczna reinterpretacja kolekcji syberyjskiej ze zbiorw Muzeum Etnograficznego w Krakowie pochodzcej od polskich badaczy Syberii XIX wieku. Projektem kierowaa prof. UJ dr hab. Grayna Kubica-Heller, a badania prowadzili Andrzej Dybczak, Jacek Kukuczka i Magdalena Zych.
Zesp kuratorski: Andrzej Dybczak, Jacek Kukuczka, Anna Zabdyrska, Magdalena Zych
Projekt aranacji wystawy: Anna Zabdyrska
______________________
Dofinansowano ze rodkw Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzcych z Funduszu Promocji Kultury.
www.etnomuzeum.eu/syberia
mat. MEK Muzeum Etnograficzne w Krakowie
|