Miejski plac jako teren gry z tradycją wsi? Wspólna przestrzeń jako pole działania wyobraźni? Czemu nie!

Muzeum Etnograficzne w Krakowie po raz kolejny wychodzi poza swoją siedzibę i zagospodarowuje ważny punkt na mapie miasta. Tym razem na miesiąc. Wystawa plenerowa „KTO TO WIE(Ś)? gra z tradycją / gra z wyobraźnią” wypracowana została w duchu praktykowanej od lat kooperacji Muzeum z artystami i rzemieślnikami. Zbiory Muzeum, dawne świadectwa życia ludzi, traktowane są w tych działaniach jako inspiracja do myślenia o współczesności i zmiany świata wokół siebie. W etnograficznej kolekcji trwają przecież rzeczy – dowody pomysłowości naszych babć i dziadków, którzy urządzali swój świat z lokalnych tworzyw, przy pomocy sprytnych wynalazków i przekazywanych z pokolenia na pokolenie umiejętności. Prostota, funkcjonalność i uroda tych przedmiotów uwodzą kolejne generacje projektantów. O tym także opowiada aranżacja krakowskiego placu Wolnica, zaprojektowana przez artystę Olafa Ciruta. Ale przede wszystkim o tym, że siła dziedzictwa objawia się w jego osobistym przeżywaniu, w wolnej wyobraźni, w eksperymencie – poza kanonem.

Wystawa nawiązuje do działalności stowarzyszenia Warsztaty Krakowskie (1913–26). Artyści-projektanci zrzeszeni w tej organizacji łączyli fascynację kulturą tradycyjną z szacunkiem dla rzemiosła i wiarą, że każdy człowiek nosi w sobie poczucie piękna. Nie próbowali kopiować folkloru, ale przetwarzali według własnych upodobań wywiedzione z niego motywy, formy, pomysły technicznych rozwiązań. Projektowali i wytwarzali przedmioty użyteczne i piękne.

Pomysł przeobrażenia miejskiego placu (znajdującego się w centrum, a jednak mającego w życiu miasta znaczenie nieco peryferyjne) wprost czerpie z dorobku Warsztatów i podejmuje ich twórczy eksperyment. Nie ukrywa fascynacji wiejską kulturą tradycyjną, a jednak swoją moc czerpie nie tyle z kanonu, co z jego autorskiej interpretacji i z wyobraźni. Można się tu przechadzać, można przysiąść, pobawić się – swobodnie spędzić czas i poszukać czegoś dla siebie.

Wystawa jest propozycją zagospodarowania publicznej, wspólnej przestrzeni treścią, w której miejskość i wiejskość przenikają się. Nie jest to przecież zjawiskiem wyjątkowym, ale zwyczajnym i powszechnym, tyle że nie zawsze dostrzeganym i docenianym. A przecież niezwykle twórczym.

W czasie trwania wystawy na placu Wolnica oryginalne przedmioty z Warsztatów Krakowskich można oglądać na ekspozycji w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, w Ratuszu na pl. Wolnica 1 (wstęp wolny).