Demoniczna w swym wyglšdzie maska przedstawia w buddyzmie tybetańskim strażnika Dharmy, który swš mocš chroni religię i wiernych przed wypaczeniami i błędnš interpretacjš. Używana jest przez mnichów w rytualnym tańcu cam (czam, tsam), odbywa-jšcym się na dziedzińcach œwištyń podczas tybetańskiego Nowego Roku na przełomie stycznia i lutego. Ma za zadanie odpędzania złych mocy i cierpienia, a tym samym pomagania człowiekowi w przezwyciężeniu zła i dšżeniu do osišgnięcia wyzwolenia duszy. Straszny wyglšd maski jest wyrazem mocy strażnika do pokonywania demonów i tworów umysłu, które wydostały się spod kontroli i mogłyby działać destrukcyjnie na œwiadomoœć praktykujšcego tantrę; symbolizuje niechęć do œwiata materialnego. Trzecie mistyczne oko, znajdujšce się poœrodku czoła maski, to oko poznania, reprezentujšce aspekt energii oœwiecenia. Dostrzega wszystkie tajemnice wiary. Czaszki natomiast sš oznakš zwycięstwa nad pięcioma głównymi grzechami ludzkoœci, którymi sš: miłosne pożšdanie, gniew i niewiedza, egoizm, skšpstwo oraz zazdroœć. Uczestnictwo wiernego w odgrywanym rytualnym tańcu cam pomaga mu przezwyciężyć zło, będšce przeszkodš na drodze do wyzwolenia duszy.

Pochodzenie: Nepal, okolice Katmandu, 1973 r.; rzeŸba w drewnie, polichromia; dł. 29 cm; nr. inw. 50043/MEK; Ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. S. Udzieli w Krakowi; fot. M. Wšsik