I wojna światowa była pod każdym względem wydarzeniem katastrofalnym w skutkach. Dla Żydów, z różnych powodów, sama wojna okazała się równie dotkliwa, co jej następstwa. Przedmiotem wykładu będą wydarzenia na froncie wschodnim, gdzie po raz pierwszy doszło do konfrontacji pomiędzy Niemcami nieżydowskiego pochodzenia i niemieckimi Żydami a rzeszami Żydów ze Wschodu. Omówione zostaną niektóre z najważniejszych procesów transformacyjnych i wpływ tego spotkania zarówno na świadomość Niemów, jak i niemieckich Żydów.
Pod wieloma względami niemiecka okupacja Polski miała łagodny charakter, choć także, częściowo na skutek tego zetknięcia, pojawiły się oznaki budzącego się antysemityzmu, który niewątpliwie uległ znacznej radykalizacji po kapitulacji Niemiec. Jednocześnie, w wyniku polityki wojennej Bliskiego Wschodu doszło do ogłoszenia Deklaracji Balfoura sprzyjającej syjonizmowi, podczas gdy imperialne władze na szereg sposobów wzywały do arabskiego dżihadu. Z wielu względów zarys dzisiejszego Bliskiego Wschodu i nieustającego tam konfliktu ukształtował się właśnie wtedy.
Na koniec, przyjrzymy się, jak najważniejsi żydowscy myśliciele ery powojennej odnosili się do tego kryzysu cywilizacyjnego i proponowali nowe, radykalne sposoby konfrontacji i przezwyciężania go.
Wykład w j. angielskim, tłumaczony symultanicznie na j. polski

Prof. em. dr Steven E. Aschheim, Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie, Centrum Historii Niemieckiej Minerva im. Richarda Koebnera.
Prof. em. dr Steven E. Aschheim (ur. w 1942 r.) pełnił funkcję Vigevani chair for European History na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie i był dyrektorem Centrum Literatury i Historii Kultury Niemiecko-Żydowskiej im. Franza Rosenzweiga. Jako profesor wizytujący został zaproszony, między innymi, do Instytutu Studiów Zaawansowanych Princeton, Freie Universität Berlin, Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku, Uniwersytetu Toronto oraz Trinity College w Dublinie. Do jego licznych publikacji należą: Brothers and Strangers. The East European Jew in German and German Jewish Consciousness [Bracia i nieznajomi. Żydzi z Europy Wschodniej w świadomości Niemców i niemieckich Żydów], 1800 – 1923, Madison 1982; The Nietzsche Legacy in Germany [Spuścizna Nietzschego w Niemczech] 1890 - 1990, Berkeley 1992; Hannah Arendt in Jerusalem [Hannah Arendt w Jerozolimie], Berkeley 2001; Beyond the Border. The German-Jewish Legacy Abroad [Poza granicami. Niemiecko-żydowska spuścizna za granicą], Princeton 2007.


Podpis do zdjęcia: Wojska niemieckie zdążające do granicy podczas I Wojny Światowej. Żołnierze przewożeni na platformach kolejowych. 1914, wł. Narodowego Archiwum Cyfrowego.